ادله قرآنی لزوم وجود حکومت در میان مسلمان‌ها و حکومت اسلامی را مطرح کردیم. روایاتی که مانع از قیام در زمان غیبت بود را هم پاسخ دادیم. شبهاتی پیرامون حکومت دینی -خصوصا در عصر غیبت-وجود دارد که باید پاسخ بدهیم. بنا بر این بود که ابتدا شبهاتی که در کتاب حکمت و حکومت توسط مرحوم آقای حائری یزدی مطرح شده، بررسی شود. چون عمده‌ترین اشکالات و شبهات، همان است که در آنجا توسط ایشان مطرح شده و برخی از اساتید ما و برخی از بزرگان هم جواب‌هایی را داده‌اند. در عین حال چون شبهه، شبهه‌ای است که باید پاسخ دقیقی به آن‌ها داده شود یا بر پاسخ‌های مطرح شده، تاکید شود، از آن‌ها بحث خواهیم کرد. اما چندی پیش مطلبی را برخی از دوستان برای من فرستادند که مناسب دیدم این مطلب را اول مطرح کنیم و بعد وارد شبهات مرحوم آقای حائری شویم.

فردی از مرحوم حاج شیخ آقا بزرگ تهرانی نقل کرده‌ است که در همان بحبوبه نزاع بین مشروطه خواهان -از جمله نزاعی که بین مرحوم آخوند خراسانی و مرحوم سید محمد کاظم یزدی راجع به مشروطه بود-، مرحوم نائینی به آخوند پیشنهاد می‌دهد که برای رفع اختلاف موجود میان شما و مرحوم آقا سید محمد کاظم از تأیید مشروطه خودداری کنید[1] و به جای آن حکومت اسلامی را مطرح کنید. نائینی به ایشان گفته بود که اگر شما این مسئله را مطرح کنید، همه متدینین اعم از طرفداران خودتان و طرفداران مرحوم سید محمد کاظم به شما می‌پیوندند و اصلاً نزاع بین متدیّنین خاتمه پیدا می‌کند؛ چون حکومت اسلامی بر پایه ولایت فقیه است. زیرا هیچ شیعه‌ای با این مسئله مخالف نیست که فقیه جامع الشرایط حکومت کند. بر اساس آنچه به مرحوم آقابزرگ نسبت داده شده، مرحوم نائینی برای این مسئله -یعنی برای تشکیل حکومت اسلامی و حکومت ولی فقیه- دلایل عقلی و نقلی فراوانی را برای مرحوم آخوند ارائه کرد تا جائی که هیچ یک از شنوندگان گمان نمی‌کرد که ایرادی بر این دلایل وارد بشود.

این مطلب مربوط به زمان مرحوم آخوند است که هنوز حکومت اسلامی نبوده است. بنابراین چنین فرض شده که اگر ما حکومت دینی تشکیل دهیم، مذاهب دیگر هم بر پایه مذهب خودشان یک حکومتی تشکیل می‌دهند. و چون مذهب‌شان ضد شیعی است، موجب تضییق بر شیعه می‌شوند. در نتیجه شبیه این تعبیر خواهد شد که یلزم من وجوده العدم؛ آن قدر شیعیان را محدود می‌کنند که همین مقداری هم که الآن -زمان آخوند- برای شیعه آزادی عمل وجود دارد، بعداً نخواهد بود و از بین خواهد رفت.

حکومت‌های موجود با اینکه بر مبنای دینی شکل نگرفته به مراتب مخالفت و خطرشان برای دین از حکومتی که بر مبنای دینی تشکیل بشود بیشتر است. اساساً اینکه آمدند اعلامیه حقوق بشر را درست کردند برای چه بوده؟ من این را مکرر گفتم ولو اینکه ممکن است در بعضی از مراکز علمی یک مقداری استیحاش کنند. اعلامیه حقوق بشر برای نفی کتب آسمانی است. عقبه فکری این اعلامیه بیانگر این اعلامیه بی نیازی از به خدا، پیغمبر و کتب آسمانی است. در حالی که بشر را موظف می‌کنند که بر طبق این اعلامیه باید حرکت کند. این یکی از مظاهر مخالفت با دین است. آنها هم فقط با دین اسلام سر جنگ ندارند. قدرت طلب‌ها با همه ادیان آسمانی مخالفند. می‌گویند حرف حرف خود ماست و باید بر تمام دنیا مسلط باشیم و از ما تبعیت کنند، در اقتصاد، تربیت، آموزش و پرورش، امور خانوادگی و در همه چیز، اساس فکر این است. جنبه‌های اقتصادی‌اش یک مقداری بروز و ظهور بیشتری دارد.

حاصل آنکه اقتضای چنین ادعایی در ادیان دیگر وجود ندارد و اگر هم ادعا کنند دروغ می‌گویند. از اول که اسلام به وجود آمد مسلمان‌ها داعیه‌دار این بودند که اسلام یک دین جهانی است و در آخر الزمان و در زمان ظهور حضرت حجت علیه السلام همه مردم یا غالب مردم مسلمان خواهند شد. اما کجا یهود چنین ادعایی دارد!؟ کجای تورات یا انجیل چنین مطلبی آمده است؟! چنین ادعایی را نه دارند و نه می‌توانند داشته باشند. در اسلام به برکت رکن امامت، خاتَمیت شکل گرفت. در آیه‌ی شریفه که «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا»[9] این اسلام هم همین اسلام علمی مراد است، اسلام واقعی اسلامی است که مبتنی بر امامت است، مبتنی بر مکتب اهل‌بیت است، خاتمیت با این فکر تمام می‌شود و تحقق پیدا می‌کند. ادیان دیگر امام‌شان کجاست؟ الآن شما بروید سراغ یهودیت و بگوئید امام حیّ شما کیست؟ امامی ندارند. مسیحیت امام‌شان کجاست؟ اما در امکتب اسلام و شیعه معتقدیم که امام زمان ما حی است. به یک مصالحی در پرده غیبت است، نائب او آن هم به دستور خود امام حضور دارد و نواب او موجودند.

یهود خودش را نژاد برتر می‌داند چه حکومت داشته باشد و چه نداشته باشد. از جهت فکری خودشان را یک نژاد برتر از کل بشر می‌دانند.آنها می‌گویند بالذات ما مسلط بر عالم هستیم چه حکومت اسلامی و دینی باشد و چه نباشد.