فقه تربیت ، جلسه 1
مقدمه
1- مبانی موثر در ورود به بحث
1-1 تعریف حکم شرعی (حکم الزامی و حکم غیر الزامی- اباحهی اقتضائی و لا اقتضائی)
2-1 موضوع علم فقه
ارتباط حکم شرع با درک عقل
ادامه بحث از موضوع فقه
2- ضرورت ورود فقه به بحث تربیت
موسوعه احکام الاطفال و آدابها
1-2 اهمیت تربیت
2-2 معنای فقه تربیت
3-2 فقه تربیت، یا فقه التربیه؟
4-2 موضوع فقه تربیت
پاورقی
نماز جمعه ، جلسه 30
خلاصه جلسه گذشته
مطلب ششم : ثانویبودنِ اشتراطِ نمازِ جمعه به وجودِ امامِ معصوم
اشکال اول: ناسازگاری عبارت شیخ طوسی با حکمت بودن «رفع تخاصم»
اشکال دوم: وجود تخاصم در فرض وجود منصوب
اشکال سوم: نامعلوم بودن برتری مفسدهی تخاصم بر مفسدهی ترک نماز جمعه
اشکال چهارم: انتساب مفسدهی تخاصم به سوء اختیار مکلف
اشکال پنجم: وجوب نصب امام جمعه از سوی حاکم در فرض حکمت بودن رفع تخاصم
اشکال ششم: احتیاج به امام معصوم برای اهدافی فراتر از رفع تخاصم
اشکال هفتم: وجود ادلهی متعدد بر ضرورت وجود امام معصوم
پاسخ به اشکالات مرحوم حائری
پاسخ به اشکال هفتم: تحقق نظم و امنیت در پرتو وجود امام معصوم (ع)
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 7
خلاصهی بحث گذشته
نقشِ حکمِ عقلایی در اثباتِ نفسیّتِ وجوب و نسبتِ آن با اطلاقِ صیغهٔ امر
بینیازی از اطلاق در اثبات نفسیّت: مبنای محقق حائری و تأیید آن در کلام امام خمینی
اطلاقِ غیرمصطلح و حکم عقلایی
امتناع اثبات نفسیّت از راه اطلاق و نقدِ قدرِ جامع در معانی حرفی
مراد از اطلاق در اثباتِ نفسیّت: عدمِ تقییدِ به غیریّت و متمّمِ مبنای عقلایی
راه هفتم: تبادر بهعنوانِ دلیلِ نفسیّت؛ تقریر و نقد
راه هشتم: انصراف به نفسیّت؛ تقریر و نقد
جمعبندی
مقتضایِ اصل عملی در شکِ نفسی/غیری
کلام محقق نائینی
قسم نخست: برائت از اشتراط مادّهٔ صلاة
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 32
خلاصه جلسه گذشته
تقریر دلیل سوم محقق همدانی
اشکالات مرحوم حائری به دلیل سوم
اشکالات نقضی
ارزیابی اشکال
اشکالات حَلّی
دلایل خفاء حکم نماز جمعه در عصر غیبت
استدلال بر «بعید بودن عدم وجوب تعیینی»
ارزیابی اشکالات حلی
وجود اختلاف در وجوب نماز جمعه در بین اهل سنت
استناد عدم حضور ائمه و اصحاب در نماز جمعه به عدم وجود مقتضی وجوب
عدم حضور امام (ع) در نماز جمعه به عنوان دلیل بر عدم وجوب تعیینی نماز جمعه
تناقض وجوب تعیینی با رفتار ائمه و اصحاب
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 35
خلاصه جلسه گذشته
تقریب سوم بر دلیل چهارم
نقش دلیل «لا حرج» در جعل و استنباط احکام
ترجیح احد المتعارضین بوسیله مقاصد الشریعه
اشکال مرحوم حائری به تقریب سوم
جمعبندی دلیل چهارم
1. فرض مبنایی در سه تقریب
2. محوریت اجتماع، نه تعیین امام
3. ظهور روایت در بیان شرط مسافت در وجوب نماز جمعه
دلیل پنجم: استدلال به ذیل صحیحه محمد بن مسلم
نقد دلیل پنجم: عدم ظهور روایت در بیان شرط صحت
منابع
پاورقی
واجب نفسی و غیری ، جلسه 5
خلاصهی بحث گذشته
اطلاقِ مادّه در امر «صَلِّ» و اصلِ عدمِ اشتراطِ صلاة
أصالةُ الإطلاقِ اللفظی در مادّه و حجّیتِ لوازمِ عرفیِ
دو ثمرهٔ تمسّک به اطلاقِ مادّهٔ صلاة در نسبت با وضو
کفایتِ أحدِ الإطلاقین در اثباتِ نفسیّت: تأیید مبنای محقق نائینی از سوی محقق خوئی
کاربست اصلِ عدمِ اشتراط: از وجوب تعلّم تا وضو برای زیارت
راهِ سوم: اطلاقِ مادّه در نفسِ واجبِ مشکوک و نسبتِ آن با نفسیّت
شرایط تمامیتِ تقریب
راهِ چهارم: تفکیکِ مقامِ ثبوت و اثبات و اثر آن در تعیینِ نفسیّت
نقدِ این تقریب
راهِ پنجم: قانونِ تطابق میان مقامِ ثبوت و مقامِ اثبات
راه ششم: اثباتِ نفسیّت از مسیرِ حکمِ عقلاء در تقریرِ امام خمینی
راه ششم: اثباتِ نفسیّت از مسیرِ حکمِ عقلاء در تقریرِ امام خمینی
پاورقی
منابع
واجب نفسی و غیری ، جلسه 16
خلاصهی بحث گذشته
کلام محقق نائینی در صورتِ سوم
کلام محقق نائینی در «فوائد الأصول»؛ مبنای «التوسّط فی التنجيز»
رفع شبهههای محتمل
کلام صاحب کفایه در صورتِ سوم؛ تفصیل میان فعلیت تکلیفِ ذیالمقدّمه و عدمِ آن
تحلیل صناعی و نسبت با اصول عملیه
کلام محقق نائینی در «أجود التقریرات»؛ حکمِ معلومِ بالاجمال و تفکیک در تنجّز
پاسخ به کلام صاحب کفایه
رفع توّهم
تعلیقه آقای خوئی؛ تعیین محل کلام کفایه و تفکیک از صورت سوم محلّ بحث
وجه فرق و نتیجه
فرض بحث محقق خراسانی؛ صورت اول در محاضرات
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 34
خلاصه جلسه گذشته
تمایزات روششناختی میان مکتب اجتهادی قم و نجف
بیان تفصیلی مرحوم حائری در پاسخ به اشکال مستشکل
استظهار از روایت در فرض بیان شرط تمکن
توضیح فتامل در عبارت مرحوم حائری
تقریب دوم از دلیل چهارم
اشکال مرحوم حائری به تقریب دوم
پاسخ به اشکال مرحوم حائری
ارزیابی تقریب دوم
پاورقی
منابع
نماز جمعه ، جلسه 33
خلاصه جلسه گذشته
دلیل چهارم: صحیحه محمد بن مسلم
تقریر نخست از دلیل چهارم
اشکالات مرحوم حائری بر تقریر نخست
بیان اشکال مستشکل
پاسخ مرحوم حائری
پاورقی
منابع